Kademeli emeklilik sistemi gündemdeki yerini korurken, erken emeklilikle ilgili gelişmeler vatandaşlar tarafından ilgiyle takip ediliyor. Sigortalı olarak aktif bir iş hayatına devam eden kişiler, belirlenen şartlar kapsamında prim gün sayısını doldurup yaş kriterini sağladıklarında emekli olabiliyor. Kademeli emeklilik sistemi ise sigortalı çalışanlara, belli bir yaşa ve prim gün sayısına ulaştıklarında, belirtilen şartlar dahilinde emeklilik imkanı sunmayı hedefleyen bir düzenleme olarak öne çıkıyor. Bu sistemin hayata geçip geçmeyeceği ise büyük bir merak konusu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, kademeli emeklilik hakkında yaptığı açıklamalarda bu konuya ilişkin net ifadeler kullandı. Peki, Kademeli emeklilik sistemi uygulanacak mı, ne zaman yürürlüğe girecek? Emeklilik şartlarında bir değişiklik olacak mı? İşte merak edilen detaylar… Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, geçtiğimiz haftalarda konuyla ilgili olarak önemli değerlendirmelerde bulunmuştu.Bakan Işıkhan konuşmasında emeklilik sistemi konusunda açıklamada bulunarak şu ifadelere yer verdi: Emeklilik sisteminde bir değişiklik planlamıyoruz. Emekli olabilmek için gereken prim ve yıl şartlar devam edecek. Emeklilik statüsünü belirleyen ‘yedi yıl kuralı’ merak edilen detaylardan biri. Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan, geçtiğimiz aylarda kaleme aldığı köşe yazısında konuyla ilgili bilgilere değinmişti. İşte ayrıntılar…Emeklilik statüsünü belirleyen ‘yedi yıl kuralı’ birçok kişinin merak ettiği bir konu. Bu kurala göre kişi son yedi yılda, yani 2.520 gün boyunca hangi statüde çalışmışsa emekliliği de ona göre oluyor. Aylığı buna göre belirleniyor. Son yedi yılda ödenen primin yarısı kadar prim hangi sosyal güvenlik sistemine ödenmişse kişi o sistemden emekli olunuyor. Sene sonu yaklaştıkça okuyuculardan gelen emeklilikle ilgili sorular da artıyor. Kimileri 2024 sonuna kadar emekli olmanın, 2025’e göre maaş açısından daha avantajlı olup olmadığını merak ediyor ki, bu konuyu geçmiş yazılarımda ele aldım. Kimileri, özellikle geçmişte farklı statülerde çalışmış olanlar, hangi statüden emekli olacağını soruyor. Kimileri de hem emeklilik şartları hem de emekli maaşı açısından SSK statüsünden emekli olmanın yollarını arıyor. Sorulara açıklık getireyim.Öncelikle şunun bilinmesi gerekiyor; çalışanlar hangi sosyal güvenlik statüsüne tabi çalışıyorsa o statüden emekli olabiliyor. Bağ-Kur’lu çalışıyorsanız Bağ-Kur üzerinden, isteğe bağlı sigortalıysanız yine Bağ-Kur üzerinden, işçi statüsünde çalışıyorsanız 4/A’lı (halk arasında bilinen adıyla SSK) olarak emekli olursunuz. Ancak birden fazla sosyal güvenlik statüsünde çalışanlarda durum farklılaşıyor. İşte, en çok merak edilen konu da bu. Öncelikle şunun bilinmesi gerekiyor; çalışanlar hangi sosyal güvenlik statüsüne tabi çalışıyorsa o statüden emekli olabiliyor. Bağ-Kur’lu çalışıyorsanız Bağ-Kur üzerinden, isteğe bağlı sigortalıysanız yine Bağ-Kur üzerinden, işçi statüsünde çalışıyorsanız 4/A’lı (halk arasında bilinen adıyla SSK) olarak emekli olursunuz. Ancak birden fazla sosyal güvenlik statüsünde çalışanlarda durum farklılaşıyor. İşte, en çok merak edilen konu da bu. Burada da ‘yedi yıl kuralı’ devreye giriyor. Nedir, ‘yedi yıl kuralı’? İlk defa 2008 yılının ekim ayı öncesinde farklı sigorta kollarında çalışanların, hangi kapsamda emekli olacaklarını belirlemek için son yedi yıldaki sigortalılık sürelerine bakılır. Bu dönemde, 1261 gün prim ödemesi yapılan sigorta kolundan emekli olunur. Bu süreler eşitse en son tabi olunan statüye göre aylık bağlanır. Konuyu bir daha açayım…Kişinin son yedi yılda hangi statüde çalıştığı önemli. Son yedi yılda, yani 2.520 gün, kişi hangi statüde çalışmışsa emekliliği de o statüye göre oluyor ve emekli aylığı da buna göre belirleniyor. Yedi yılla da kasıt, son prim ödeme tarihinden önceki fiili hizmet yılı. Son yedi yılda ödenen primin yarısı kadar prim (1260 gün) hangi sosyal güvenlik sistemine ödenmişse o sistemden emekli olunuyor.Şöyle bir örnekle anlatayım. Geçmişte hem SSK hem de Bağ-Kur statüsünde çalışmışsanız ve son yedi yıl içinde 1.260 gün SSK’ya prim ödemişseniz, SSK’lı olarak, yani 4/A’lı olarak emekli olursunuz. Yok, son yedi yıl içinde 1.260 gün Bağ-Kur’a prim ödemişseniz Bağ-Kur üzerinden emekli olursunuz. Diyelim ki, her iki statüdeki çalışma yılınız aynı; bu durumda da en son 4/A’lıysanız SSK üzerinden, Bağ-Kurluysanız da Bağ-Kur üzerinden emekliliğe hak kazanırsınız. Peki, Ekim 2008 sonrasında durum nedir? Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar için son yedi yıl kuralı geçerli değil; tüm çalışma süresine bakılarak emekli olunuyor ve maaş bağlanıyor. Burada da en fazla hangi statüde çalışılıp, prim ödenmişse emeklilik şartları da o statü üzerinden oluyor. Bu da alınacak emekli maaşını, emeklilikte alınacak zamları ve ikramiyeleri etkiliyor. Diyelim ki, 2008 sonrası sigortalı oldunuz ve en fazla primi SSK’ya ödediniz, 4/A’den emekli olursunuz. SSK’dan mı, Bağ-Kur’dan mı emekli olmak daha avantajlı diye soranlara da cevap vereyim. 4/A’lı yani, işçi statüsünde emekli olmak, Bağ-Kur statüsünde emekli olmaya göre hem emeklilik süresi hem de emekli maaşı açısından daha avantajlı. Bağ-Kur’dan emekli olunacaksa da prime esas kazancın yüksek gösterilmesi, hatta imkân varsa tavandan gösterilmesi emekli maaşını ciddi oranda artırır.
