Bir yanda merkezi ABD Kentucky’de bulunan ve155’ten fazla ülkede 60 binden fazla restoran işleten Yum! Brands, diğer tarafta da KFC, Pizza Hut, Peyman, Krispy Kreme gibi markaları bünyesinde barındıran İş Holding iştiraki İş Gıda… Dün, iki şirketten ayrı ayrı gelen açıklamalar fast-food sektöründe binlerce kişiyi ilgilendiren bir tartışmanın fitilini ateşledi. KFC ve Pizza Hut markalarının sahibi olan Amerikalı fast-food zinciri Yum! Brands, sabah saatlerinde medyaya bu iki markanın Türkiye’deki sahibi ve işletmecisi olan İş Gıda ile franchise anlaşmasını feshettiğini duyurdu. Söz konusu açıklama, dün sabah saatlerinde şirketin internet sitesinde yapıldı. Açıklamada, İş Gıda’nın ‘standartları karşılayamadığı’ gerekçesiyle feshin gerçekleştirildiği belirtildi. Duyurunun etkisi büyük oldu. Sadece KFC’nin 40 ilde 5 bin 500’den fazla çalışanı var ve markanın franchise bedeli 500 bin dolardan başlıyor. Bu durum hem şubelerin işletmecilerini hem de çalışanları tedirgin etti. Hürriyet, feshin İş Gıda tarafındaki yansıması için gün boyu şirketin yöneticilerine ulaşmaya çalıştı. Akşam saatlerinde gelen yanıt ise olayın Amerikalı şirketin açıklamasındaki kadar net olmadığını ortaya koydu. ABD’Lİ PATRONA GÖRE KAPANACAK ABD’li patronun açıklamalarına bakıldığında, KFC ve Pizza Hut markalarıyla yaklaşık 6 milyar TL’lik cirosu bulunan ve 7 bin kişiye istihdam sağlayan İş Gıda ile ‘master franchise’ anlaşması son buldu. Yapılan açılamada, yaşanan feshin Türkiye’deki 283 KFC ve 254 Pizza Hut restoranını etkileyeceği; ‘bu restoranların en azından geçici olarak kapanmasının’ beklendiği ifade edildi. Yum! Brands Mali İşler Direktörü Chris Turner, “Türkiye’deki kapanmalar, 2025’in ilk çeyreğinin sonunda Yum!’un raporlanan mağaza sayısında bir azalma olarak yansıtılacak” dedi ve yasal işlem başlatıldığını söyledi. ‘SATIŞLAR DÜŞÜK KALDI’ Turner, “Türkiye’deki restoranların son dönem satışları, her bir marka için restoran başına düşen dünya ortalamasının büyük ölçüde altında kaldı. Mağaza kapanışlarından kaynaklanan telif ücreti kaybının, 2025 ve sonrasında Yum!’un temel faaliyet kârı üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır” dedi. YENİ FRANCHISE ARIYOR Turner’ın, açıklamasında Türkiye pazarındaki müşterilere hizmet verme arayışında olduğuna yönelik ifadeler de dikkat çekti. Turner, “Yum! ve markaları olarak gelecekte de Türkiye pazarında müşterilerimize hizmet vermeyi sabırsızlıkla bekliyoruz” diye konuştu. İŞ GIDA: FESİH TEK TARAFLI Ancak, İş Gıda’dan yapılan açıklamada ise söz konusu feshin tek taraflı olduğu vurgulandı. 2020’de KFC’yi ve 2022’de de Pizza Hut’ı bünyesine dahil ettiğini açıklayan İş Gıda, üç yılda restoran sayısını yüzde 300 büyüme ile 537’ye çıkardığını vurguladı. Şirket, bu performansı ile 2023’te Yum! Brands Global tarafından “Yum! Büyüme Ortağı” ödülüne layık görüldüğünün de altını çizdi. “Tüm KFC ve Pizza Hut restoranlarımızın küresel operasyonel standartlara uygunluğu, Yum! Brands onaylı bağımsız denetim kuruluşları tarafından düzenli olarak denetlenmekte ve operasyonumuz bu kalite standartlarını karşıladığı için, şirketimiz faaliyetlerine aralıksız olarak devam etmektedir” denilen açıklamaya şöyle devam edildi: “Finansal kaygılarla, acele bir değerlendirmeyle alınan bu tek taraflı fesih kararına ilişkin süreç devam ediyor.” ÇALIŞANLAR DA HABERSİZ Hürriyet olarak, söz konusu restoranların İstanbul Avrupa yakasındaki çeşitli şubelerine bu durumu sorduğumuzda, şubelere konuyla ilgili herhangi bir bilginin iletilmediği yanıtını aldık. Şubelerin kapatılıp kapatılmayacağını henüz bilmeyen şube çalışanlarının, konuyu medyadan takip ettiğini söylemesi de dikkat çeken bir diğer konu oldu. ‘MALİ ZORLUK YAŞIYORDU’ KFC’nin tedarik zincirindeki dört büyük tavuk üreticisinden birinin yetkilisine ulaştığımızda, şirketin uzun bir süredir mali güçlük yaşadığını öğrendik. Ödeme konusunda yaşanan sorunun devam etmesinin de etkisiyle birkaç aydır şirkete tavuk tedariği yapılmadığını anlatan yetkili, şu bilgileri verdi: “Bizle çalıştıkları süre zarfında iyi bir müşterimizdi ama sonra mali zorluklar yaşadıklarını bildiğimiz bir dönem oluşunca bizim de onlarla iş hacmimiz iyice daraldı. Ancak, iş hacmimiz içinde önemli bir ağırlıkları yok. Olumsuz etkilenmeyiz.” 12 YILDA 4 KEZ EL DEĞİŞTİRDİ Söz konusu iki marka da 12 yıldır el değiştirmelerle dikkat çekiyor. KFC, Türkiye’de ilk restoranını 1989’da; Pizza Hut ise 1988’de açmıştı. 2000 Ocak’ta Süzer Grubu şirketlerinden Turkent Gıda, bu restoranların Türkiye Franchise haklarını satın aldı. 2013’te Turkent Gıda, Pizza Hut ve KFC’nin Türkiye’deki işletme haklarını markaların ABD’deki sahibi Yum! Brands’a satmış; iki markanın da işletme hakkı ABD’deki asıl patrona dönmüştü. 2017’de Dubai merkezli yatırım fonu Abraaj Capital, KFC Türkiye’yi bünyesine kattı. Son el değiştirme ise 2020 ve 2022’de oldu. Bu yıllarda İş Gıda, her iki markanın da ‘ana franchise’ı olmuştu. ALMANYA’DA YÖNETİMİ DEVRALDI İş Holding ayrıca, son iki yıldır KFC ve Pizza Hut için Almanya’da Yum! Brands’ın ana franchise sahibi olarak görev yapıyordu. Yum! Brands’ten dün yapılan açıklamada, “Yum! Aralık 2024’te Almanya işletmelerinin ana franchise haklarını geri almış ve bu pazarın yönetimini devralmıştır” denildi. İş Gıda’dan ise Almanya’daki faaliyetlere ilişkin açıklama yapılmadı.
