KÜRESELLEŞME ilginç hikâyelerin kitabı gibi adeta… İtalyan gıda şirketi Ferrero, fındığın anavatanı Karadeniz’de şirket kurup yöneticilerini getiriyor. Öte yandan Kapalıçarşı’da kurulan deri konfeksiyon markası Desa, deri tasarımında dünyanın başkenti Toskana’da kurduğu fabrikaya, Düzce’nin fındık bahçelerinden toplayarak saraciye zanaatını öğrettiği gençleri götürüyor… Para ve bilginin vizesiz yolculuğu aslında bu. Geçtiğimiz günlerde Desa’nın ikinci jenerasyon temsilcisi ve CEO görevini yürüten Burak Çelet ile bir araya geldik. İtalya’daki ilginç hikâyeyi ondan dinledim. 1972’de babası Melih Çelet’in kurduğu şirketin dünya devi markaların üretim merkezi haline gelmesini konuştuk. Deri çantada aklınıza gelen hemen hemen bütün lüks markaların yolu Desa’dan geçiyor. Çelet’ten adını henüz açıklayamasa da daha önce Türkiye’de hiç çanta ürettirmeyen yeni büyük markalarla da anlaşma aşamasında olduklarını öğrendim. Bu arada bir Samsonite parantezi açmak gerek; Desa bu markayla Türkiye pazarının yanı sıra Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Suriye ve Kuzey Kıbrıs’ı da içine alan bir ortaklık içinde. Suriye’nin durumunu yakından takip ediyorlar. Hem Halep hem de Şam’da mağaza açma planı var. Murat Yazıcı, Hüseyin Alp, Hasan Tektek, Hanife Kökçü, Çiğdem Gülmez, Meral Kurnaz, Sıdıka Kurnaz, Mahmut Töremiş, Lale Baş, Bahadır Eden Toskana’da İtalyanlara çanta zanaatını öğreten Düzcelilerden bazıları. Peki bunun sırrı nedir? Saraciye iyi bir 2024 geçirmedi. Desa ise üçüncü çeyrek itibarıyla 2 milyar TL’nin üzerinde ciro ve yüzde 32.1’lik FAVÖK marjı artışı yakalamış durumda. Rakamlar bu yazının ana konusu değil. Ben dünya devi markaları çanta gibi özel bir üründe nasıl tavladıklarını merak ettim. Çelet İstanbul, Çorlu, Düzce ve Toskana’da olmak üzere dört fabrikada teknoloji ve el işçiliğini birleştiren üretim sistemine bağladı bu başarıyı. Bin 500 çalışandan oluşan bir operasyon ağından bahsetti. Ama konu 2023’te üretime geçen İtalya’daki fabrikaya gelince, “İşte, bu” dedim. ‘İTALYA’DAN SONRA GELEN MARKALAR’ İtalya modanın hele de deri tasarımının dünya başkenti. Toskana bölgesi de bu konuda meşhur. Desa’nın 3.5 milyon Euro’luk yatırım yaptığı fabrika da bu bölgeye yakın. Ancak şirket ustalarını Türkiye’den götürmeyi seçmiş. Bunun arkasında 20 yıldır yatırım yapılan akademinin rolü var. Burak Çelet, “Burada 5 bin kişiyi yetiştirdik, zanaat öğrettik. Düzce’de fındık tarlasından alıp akademide işi öğrettiğimiz arkadaşlar şimdi İtalya’da İtalyanlara çanta üretmeyi gösteriyor. 16 arkadaşımız var orada. İtalya’ya giderken ‘kimleri götürebiliriz’ diye baktık. Altı ay İtalyanca dersi aldılar. İtalya’da ise Toskana yerel yönetimi ile iş kursları açtık. Çok iyi işçi yetiştirme teşvikleri var. Arkadaşlarımız burada yeni zanaatkârlar yetiştirdi. 100’den fazla kişiye eğitim verdik, 60’ını istihdam ettik” diye anlattı süreci. Giden Düzcelilerden bazıları ailelerini de yanına almış, orada bir hayat kurmuş. İtalya şartlarında kazançları olduğunu söyleyen Çelet, sık sık bir araya geldiklerini de anlattı. Çelet’in verdiği bilgiye göre İtalya yatırımından sonra Türkiye’de hiç ürettirmeyen dev markalar anlaşma yapmaya gelmiş. Çelet, “Çünkü orada bizi gördüler” dedi.
