Adalet ve İçişleri Bakanlıklarınca hazırlanan “Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik”te değişiklik kararı dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Yeni yönetmelik ile ikinci el araçların devir işlemlerindeki sigorta yükümlülüklerinden engellilerin satın aldığı ÖTV muafiyetli araçlara, kaybedilen plakaların yenilenmesinde noter zorunluluğunun kaldırılmasından çekme karavanlar için tescil belgesine kadar birçok önemli noktada düzenleye gidildi. Araç satış ve devir işlemlerine dair yeni şartlar şu şekilde: SİGORTA YAPTIRMAYAN 2. EL ARAÇ ALAMAYACAK Yönetmeliğin en önemli maddesi ikinci el araçlarla ilgili oldu. Bugün, yani 5 Aralık 2024’ten itibaren artık aracı devir alacak kişi veya şirket, önce kendi adına trafik sigortasını yaptırmak zorunda. Noterler, trafik sigortası aracı alacak kişinin kendi üzerine ise devir işlemine izin verecekler. Bugüne kadar araç satışında 15 gün içinde sigorta şirketine bildirmek zorunluluğu vardı. Bildirilen andan itibaren 15 gün içinde sigorta şirketi trafik sigortanızı iptal ediyor, aracın yeni sahibi sigortayı yaptırıyordu. Mevcut sistemde noterler ‘Nasıl olsa trafik sigortasının 15 gün geçerlilik süresi var’ diyerek, yeni araç sahibinden yeni sigorta talep etmeden devir işlemleri yapıyorlardı. Bu durum büyük sorunlar yaratıyordu. Örneğin; aracı alan kişi 15 günlük sürede sigortayı kendi üzerine almıyor, kazaya karışıyor, başka araca zarar veriyor, zarar gören aracın zararını sigorta şirketi ödüyor, sonra da dönüp sigortanın üzerinde kimin adı yazıyorsa, yani “eski sahibinden” zararı talep ediyordu. O da, “Ben aracı sattım, alan kişi kazayı yapmış, ona gidin” diyor, sonrasında iş mahkemeye kadar uzuyordu. ENGELLİ ARACI 3. KİŞİ KULLANAMAYACAK Yeni yönetmeliğe göre ÖTV muafiyetli araçları kullanacak kişilerin kimlik bilgileri tescil kayıtlarına işlenecek ve belirli şartlar dışında üçüncü bir kişinin bu aracı kullanması yasak olacak. Özel tertibat yaptırılarak tasarlanan engelli araçlar, sadece engelli kişi tarafından kullanılabilecek ve bu tip araçların tescil kayıtlarına “Engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırılan ve özel tüketim vergisinden müstesna olarak iktisap edilen aracın bizzat engelli tarafından kullanılması gerekmektedir” şeklinde şerh işlenecek. Engelli kişi araçta olsa dahi aracın engelli olmayan kişiler tarafından kullanılabileceğinin yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından belgelendirilmemesi halinde 3. kişilerin söz konusu aracı kullanmaları yasak olacak. Bu tip araçların tescil kayıtlarına da “Araç sahibi engelli kişinin eşi, aynı il sınırlarında ikamet eden birinci derece kan ve kayın hısımları, kardeşleri, vasisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü arasından tescil kayıtlarına işlenen en fazla iki kişi tarafından kullanılabilir” şeklinde şerh işlenecek. Bu düzenleme 1 Ocak 2025’ten itibaren yürürlüğe girecek. PLAKA YENİLEMEDE E-DEVLET DÖNEMİ Araç plaka yenileme işlemleri kolaylaştırıldı. Artık kayıp plakaların yenilenmesi işlemi e-Devlet’ten yapılabilecek. Notere gitmeye gerek olmayacak. Araç devri durumundaki plaka işlemleri ise noterden yapılmaya devam edecek. Eski düzenlemede kayıp plakaların yenilenmesi için Trafik Şube Müdürlüğü’ne başvuru yapıp plakanın kaybolduğuna dair dilekçe doldurulması ve ardından notere gidip kayıp plaka beyanında bulunulması gerekiyordu. Sonrasında Şoförler Odası’na gidip plaka basım süreci tamamlanıyordu. Yeni düzenlemede, noter zorunluluğu ve Trafik Şube Müdürlüğü’ne gidilmesi zorunluluğu kalktı. e-Devlet üzerinden kayıp plaka başvurusu yaptıktan sonra Şoförler Odası’na giderek kayıp plakanızı yenileyebileceksiniz. Noter zorunluluğunun kalkmasıyla birlikte araç sahiplerinin notere ödemesi gereken 54 TL’lik kayıp plaka bedelinden tasarruf sağlanacak. Düzenleme dün itibarıyla yürürlüğe girdi. KARAVANLAR İÇİN TESCİL BELGESİ Yönetmeliğin 15. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstündeki” ibaresi de yürürlükten kaldırıldı. Buna göre, 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren, çekme karavanlar dahil tüm römork ve yarı römorklar için noterlerce tescil işlemi yapılacak ve plaka basım talep belgesi oluşturulacak. Daha önce sadece 750 kg üzeri araçlar için geçerli olan tescil zorunluluğu, artık tüm karavanlar için geçerli olacak. Bu araçların satış işlemleri, mevcut O1 Belgesi ve satış faturası ile noterden yapılamayacak.
